Kronik Viral Hepatitler: Sıklık ve Klinik Bulgular
Kronik hepatit karaciğerin altı aydan uzun süren diffüz enflamatuvar hastalığıdır. Kronik viral hepatit ise virüslere bağlı gelişen kronik hepatitler için kullanılan adlandırmadır. Hepatit B virüsü, hepatit C virüsü ve hepatit D virüsü kronik hepatite neden olan başlıca virüslerdir.
Dünyada infeksiyon hastalıklarına bağlı ölüm nedenleri arasında hepatit B ve hepatit C virüs enfeksiyonları ilk beş sıra içerisinde yer almaktadır. Kronik viral hepatitler kompanse, dekompanse siroz ve karaciğer kanseri gibi önemli komplikasyonlara yol açabilir. Akut hepatit B virüsü enfeksiyonu geçiren erişkinlerin %5-10’unda kronik karaciğer hastalığı gelişir. Kronik enfekte olguların yaklaşık %20’sinde 10-30 yıl içinde siroz ortaya çıkar.
Karaciğer kanseri gelişme olasılığı ise beş yıl içinde yaklaşık %6’dır. Hepatit C virüsü enfeksiyonunun kronikleşme oranı %75-85 arasında olup, 20 yıl içinde siroz gelişme olasılığı %10-20 ve karaciğer kanseri gelişme olasılığı ise yılda %1-4 arasındadır. Hepatit D virüsü koenfeksiyonunda kronik karaciğer enfeksiyonu gelişme oranı %2-7, hepatit D virüsü süperenfeksiyonunda ise %70-95 olarak bildirilmektedir.
Kronik viral hepatitli hastalar semptomatik veya asemptomatik olabilirler. Asemptomatik hastalara genellikle tesadüfen yapılan testlerde karaciğer enzimlerinde yükseklik saptanarak veya başka bir nedenle hekime başvuruları sırasında bulunan pozitif muayene bulguları (karaciğer ve/veya dalak büyüklüğü, diğer bulgular) ile veya tarama testlerinde HBsAg veya anti-HCV pozitifliğinin saptanması ile tanı konur.
Semptomatik olan hastalarda halsizlik, yorgunluk, eklem ağrısı, sağ hipokondriumda ağrı gibi özgül olmayan yakınmalar olabilir. Muayenede sirotik evre bulguları saptanabileceği gibi, kronik hepatit zemininde reaktivasyon veya süper-enfeksiyon gerçekleşen hastalarda akut hepatit bulguları görülebilir. Hastalar nadiren glomerülonefrit, vaskülit, deri lezyonları gibi ekstrahepatik bulgularla hekime başvurabilirler.
Tanıda biyokimyasal, hematolojik, serolojik, virolojik testlerin yanı sıra histolojik inceleme (veya “non”-invazif testler) ve radyolojik yöntemler kullanılır. Kronik viral hepatit düşünülen olgularda otoimmün hepatit, ilaca bağlı hepatit, metabolik hastalıklar, karaciğer yağlanması ve kriptojenik hepatit gibi diğer kronik hepatit yapan nedenlerin dışlanması gerekir.
